Fictief verhaal Ransomware aanval op accountantskantoor

Het begint op een doodgewone werkdag in het accountantskantoor, waar de medewerkers druk bezig zijn met financiële rapportages en het beheren van vertrouwelijke klantinformatie. Plotseling ontvangt een van de accountants, Dirk, een e-mail die lijkt afkomstig te zijn van een vertrouwde bron, een zogenaamd “Beveiligingswaarschuwing: Directe actie vereist” bericht van hun interne IT-beheerder.

Het begin van de infectie

De e-mail beweert dat er een dreiging is voor de beveiliging van het bedrijfsnetwerk en dat alle medewerkers onmiddellijk hun wachtwoorden moeten resetten. De e-mail bevat een link naar wat lijkt op een legitieme inlogpagina van het bedrijf. Onoplettend en bezorgd over de vermeende beveiligingsdreiging, klikt Dirk op de link en begint hij zijn inloggegevens in te voeren. Als hij inlogt krijgt hij ook nog het verzoek om een scan te draaien op zijn werkstation, hij download het bestand en voert de scan uit.

Wat Dirk niet weet, is dat deze e-mail in werkelijkheid afkomstig is van cybercriminelen die zich voordoen als de IT-beheerder van het accountantskantoor. De inlogpagina is een vervalste versie die is ontworpen om de inloggegevens van medewerkers te stelen. De zogenaamde scan die Dirk uitvoert zorgt voor een tunnel naar de computer van Dirk.

Zodra Dirk zijn inloggegevens heeft ingevoerd, worden deze onmiddellijk vastgelegd door de aanvallers. Ze hebben nu toegang tot het interne netwerk van het accountantskantoor met de gestolen referenties van Dirk.

De cybercriminelen beginnen onmiddellijk met het verkennen van het netwerk. Ze doorzoeken alle toegankelijke mappen en systemen, op zoek naar waardevolle financiële gegevens en klantinformatie. Het duurt niet lang voordat ze een schat aan vertrouwelijke informatie vinden, waaronder belastingaangiften, financiële rapporten en persoonlijke gegevens van klanten.

De ontdekkingsfase

Met de gestolen gegevens in hun bezit, begint de cybercrimineel met het versleutelen van bestanden en het plaatsen van ransomware op verschillende delen van het netwerk. Dit proces verstoort de dagelijkse activiteiten van het accountantskantoor en veroorzaakt paniek onder de medewerkers.

Enkele uren later ontvangt het management van het accountantskantoor een dreigende e-mail van de cybercrimineel. In de e-mail eist de aanvaller een aanzienlijke som losgeld (4% van de totale omzet) in ruil voor het vrijgeven van de versleutelde bestanden en het niet openbaar maken van de vertrouwelijke klantinformatie.

Herstelpogingen

Het management van het accountantskantoor staat voor een moeilijke beslissing. Ze beseffen dat ze snel moeten handelen om verdere schade te voorkomen en besluiten uiteindelijk het losgeld van 25.000 euro in bitcoin te betalen, zoals de cybercrimineel heeft geëist. Ze hopen oprecht dat het betalen van het losgeld zal resulteren in de vrijgave van de versleutelde bestanden en het voorkomen van verdere reputatieschade.

Echter, nadat het losgeld is betaald, komt er geen reactie van de cybercrimineel. Er worden geen sleutels verstrekt om de versleutelde bestanden te decoderen. Het accountantskantoor heeft geld verloren, maar hun gegevens blijven ontoegankelijk.

Het accountantskantoor zet wanhopig alle beschikbare middelen in om de situatie op te lossen. Ze huren externe cybersecurity-experts in om de oorsprong van de aanval te achterhalen en proberen alternatieve methoden te vinden om hun gegevens te herstellen. Dit omvat het raadplegen van forensische experts en het samenwerken met wetshandhavingsinstanties om de cybercrimineel op te sporen.

De blijvende schade

Na weken van intensieve inspanningen komt het accountantskantoor tot de pijnlijke conclusie dat ze hun gegevens niet kunnen herstellen en dat de financiële schade onherstelbaar is. Bovendien heeft het incident hun reputatie ernstig geschaad. Klanten en leveranciers hebben hun vertrouwen verloren en keren het accountantskantoor de rug toe.

In een wanhopige poging om financieel te overleven, moet het accountantskantoor een reeks moeilijke beslissingen nemen. Ze zijn gedwongen om een aanzienlijk aantal medewerkers te ontslaan, waaronder ervaren accountants die jarenlang aan het bedrijf hebben bijgedragen. Dit resulteert in verdere interne onrust en frustratie.

Het verlies van klanten en het negatieve nieuws dat in de media verschijnt, heeft een enorme impact op de omzet van het accountantskantoor. Ze moeten hun bedrijfsmodel herzien en strengere beveiligingsmaatregelen implementeren om ooit het vertrouwen van klanten terug te winnen. Het is een pijnlijke en kostbare les over de verwoestende gevolgen van cyberaanvallen, zelfs nadat losgeld is betaald.

Hoe had dit voorkomen kunnen worden:

Dit voorbeeld illustreert hoe een phishing aanval, vooral bij een klein bedrijf zonder adequate beveiligingsmaatregelen en calamiteitenplan, kan leiden tot een neerwaartse spiraal die uiteindelijk resulteert in een reorganisatie van een bedrijf. Het onderstreept het belang van proactieve beveiligingsmaatregelen, bewustzijnstraining en het hebben van een solide back-up- en calamiteitenplan om dergelijke rampzalige gevolgen te voorkomen.

Voor Dirk hadden de volgende basismaatregelen kunnen voorkomen dat deze aanval zo’n enorme impact had:

• E-mail filteren en bewustwording:

  Door e-mailfiltering tools te gebruiken, had het accountantskantoor de phishing-e-mail die leidde tot de ransomware-aanval kunnen detecteren en blokkeren voordat deze de inbox van de collega bereikte. Hierdoor zou de initiële infectie zijn voorkomen.

• Multi-Factor Authenticatie (MFA):

  Als het accountantskantoor MFA had ingeschakeld voor toegang tot de systemen, zou de aanvaller, zelfs nadat ze inloggegevens hadden gestolen, extra verificatie nodig hebben om toegang te krijgen tot gevoelige systemen. Dit zou de impact van de aanval aanzienlijk hebben verminderd.

• Beperkte toegangsrechten:

  Door strikt beperkte toegangsrechten toe te passen, zouden geïnfecteerde machines mogelijk niet in staat zijn geweest om toegang te krijgen tot gevoelige mappen en systemen binnen het netwerk, waardoor de beweging over het netwerk van de malware wordt beperkt.

• Regelmatige back-ups en offline opslag:

  Als het accountantskantoor regelmatig back-ups had gemaakt van hun gegevens en deze offline had opgeslagen, zouden ze in staat zijn geweest om geïnfecteerde systemen te herstellen zonder losgeld te betalen. Dit zou de impact van het verlies van gegevens hebben beperkt.

• Patch management:

  Door alle software en systemen up-to-date te houden, zou het accountantskantoor bekende kwetsbaarheden hebben verholpen, waardoor de kans op een succesvolle aanval zou zijn verminderd. Het antivirus zou hierdoor bijvoorbeeld het bestand met de scanner kunnen detecteren.

• Calamiteitenplan:

  Met een goed ontwikkeld calamiteitenplan zouden de medewerkers van het accountantskantoor snel en effectief hebben kunnen handelen bij het ontdekken van de ransomware-aanval. Dit omvat het isoleren van geïnfecteerde machines en het communiceren met relevante partijen om de impact te minimaliseren.