Fictief verhaal Ransomware aanval op financieel adviesbureau (ZZP)

De aanval

Het installatiebedrijf ‘Installix BV’ is gespecialiseerd in het installeren en onderhouden van verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsystemen (HVAC) voor zowel particuliere als zakelijke klanten. Het bedrijf heeft ongeveer 20 medewerkers in dienst, waaronder monteurs, planners, administratief personeel en een directeur. Het bedrijf maakt gebruik van een IT-leverancier die de computers, servers, software en netwerkbeheer verzorgt.

Op een maandagochtend in oktober merkt de directeur dat zijn computer erg traag is. Hij probeert een e-mail te openen, maar krijgt een foutmelding. Hij belt de IT-leverancier om te vragen wat er aan de hand is. De IT-leverancier vertelt na wat onderzoek te hebben gedaan dat er een ransomware-aanval heeft plaatsgevonden op de server van Installix BV. De malware heeft zich verspreid naar alle servers van het bedrijf en heeft alle bestanden daarop versleuteld. De aanvallers eisen een losgeld van 100.000 euro in bitcoin om de bestanden weer toegankelijk te maken.

De directeur schrikt enorm en vraagt zich af hoe dit heeft kunnen gebeuren. De IT-leverancier legt uit dat de ransomware waarschijnlijk via een e-mailbijlage is binnengekomen. Een van de medewerkers heeft per ongeluk op een link geklikt of een bestand geopend dat besmet was met de malware. De malware heeft zich vervolgens via het netwerk verspreid naar de servers.

De gevolgen

De directeur beseft dat dit grote gevolgen heeft voor zijn bedrijf. Hij kan geen contact meer opnemen met zijn klanten, leveranciers en partners. Hij kan geen offertes, facturen of betalingen meer versturen of ontvangen. Hij kan geen planningen, werkbonnen of rapportages meer maken of inzien. Hij kan geen toegang meer krijgen tot zijn administratie, boekhouding of personeelsgegevens. Hij kan geen gebruik meer maken van zijn e-mail, agenda of internet. Kortom, hij kan zijn bedrijf niet meer runnen.

Hij vraagt zich af of hij het losgeld moet betalen om zijn bestanden terug te krijgen. Hij weet echter niet of hij de aanvallers kan vertrouwen. Misschien vragen ze wel meer geld nadat hij betaald heeft, of geven ze hem helemaal geen sleutel om zijn bestanden te ontsleutelen. Bovendien wil hij niet meewerken aan criminele praktijken die andere bedrijven kunnen schaden. Hij besluit om aangifte te doen bij de politie en contact op te nemen met de Autoriteit Persoonsgegevens om het datalek te melden.

Hij hoopt dat de IT-leverancier zo snel mogelijk een oplossing kan vinden om zijn bedrijf weer operationeel te krijgen. Hij vreest echter dat hij veel klanten, omzet en reputatie zal verliezen door deze cyberaanval.

De herstelpoging

De IT-leverancier werkt hard om de ransomware-aanval op te lossen. Ze proberen de versleutelde bestanden te ontcijferen met behulp van speciale software en tools. Ze proberen ook de back-ups te herstellen die waren gemaakt van de belangrijkste bestanden van Installix BV. Ze schakelen de hulp in van een gespecialiseerd bedrijf dat ervaring heeft met het bestrijden van cyberaanvallen.

Na drie weken van intensief werk slagen ze erin om een groot deel van de bestanden te herstellen. Ze installeren nieuwe servers voor Installix BV en zetten de bestanden over naar de nieuwe systemen. Ze zorgen ervoor dat de nieuwe systemen beter beveiligd zijn tegen toekomstige aanvallen. Ze adviseren tevens dat Installix BV extra maatregelen neemt om hun netwerk en data te beschermen.

De directeur is opgelucht dat hij zijn bedrijf weer kan voortzetten. Hij bedankt de IT-leverancier voor hun inspanningen en betaalt hen voor hun diensten. Hij vraagt hen om regelmatig controles en updates uit te voeren om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt.

De nasleep

De cyberaanval heeft echter een grote impact gehad op Installix BV. Het bedrijf heeft veel klanten verloren die ontevreden waren over de vertragingen, annuleringen en fouten die ontstonden door de aanval. Het bedrijf heeft ook veel geld verloren door de kosten van het herstel, de gemiste inkomsten en de mogelijke boetes en schadeclaims. Het bedrijf heeft ook een deuk opgelopen in zijn reputatie, omdat het bekend werd dat het slachtoffer was van een cyberaanval.

De directeur probeert zijn bedrijf weer op te bouwen en te herstellen van de schade. Hij neemt contact op met zijn klanten, leveranciers en partners om zich te verontschuldigen en uit te leggen wat er is gebeurd.

De adviezen

Hoe had Installix BV deze cyberaanval kunnen voorkomen of de impact ervan kunnen verminderen? Hier zijn enkele praktische adviezen:

• Zorg voor een goede beveiliging van je computers, servers, software en netwerk. Gebruik sterke wachtwoorden, antivirusprogramma’s, en streng ingestelde firewalls. Houd je systemen up-to-date met de laatste beveiligingsupdates en patches.
• Maak regelmatig back-ups van je belangrijke bestanden en bewaar ze op een veilige locatie buiten je netwerk. Zo kun je je bestanden snel herstellen als ze beschadigd of versleuteld worden door ransomware.
• Train je medewerkers om alert te zijn op phishing-e-mails en andere vormen van social engineering. Leer ze om geen links te klikken of bestanden te openen van onbekende of verdachte afzenders. Controleer altijd de afzender, het onderwerp en de inhoud van een e-mail voordat je actie onderneemt.
• Maak een incidentenplan voor het geval je toch getroffen wordt door een cyberaanval. Weet wie je moet informeren, wat je moet doen en wie je moet inschakelen om de schade te beperken. Zorg voor een goede communicatie met je klanten, leveranciers en partners over de situatie en de mogelijke gevolgen.

De conclusie

Een cyberaanval kan elk bedrijf treffen, groot of klein, en kan ernstige schade aanrichten aan de bedrijfsvoering, de financiën en de reputatie. Het is daarom belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s en maatregelen te nemen om je te beschermen tegen cybercriminelen. Door te investeren in preventie, detectie en respons kun je je bedrijf weerbaar maken tegen cyberaanvallen.