Fictief verhaal Ransomware aanval op financieel adviesbureau

Paul is de eigenaar van een klein adviesbureau dat gespecialiseerd is in financieel advies voor start-ups en kleine bedrijven. Paul is zzp’er en vertrouwt sterk op digitale gegevens en communicatie. Omdat hij met gevoelige financiële informatie werkt, hechten hij veel waarde aan de beveiliging van zijn systemen.

Het begin van de infectie

Op een dag ontvangt Paul een e-mail die beweert afkomstig te zijn van een gerenommeerde financiële instelling waar hij regelmatig mee samenwerkt. De e-mail bevat een link naar wat lijkt op een belangrijk financieel rapport dat dringend moet worden beoordeeld. De e-mail is goed geschreven en lijkt afkomstig te zijn van een vertrouwde bron. Zonder er verder bij na te denken, klikt Paul op de link en wordt hij doorverwezen naar een inlogpagina. Hij voert zijn inloggegevens in en opent het meegestuurde bestand, het bestand bevat geen inhoud, gefrustreerd mailt hij de financiële instelling met de vraag om het juiste bestand op te sturen en gaat daarna door met zijn dagelijkse taken.

Achter de schermen heeft een geavanceerde ransomware zich genesteld in het netwerk van het adviesbureau. Het begint snel bestanden te versleutelen en slaagt erin om toegang te krijgen tot financiële gegevens, klantinformatie en vertrouwelijke rapporten. Binnen enkele uren worden de meeste bestanden op de server en de individuele computer versleuteld.

De ontdekkingsfase

Paul merkt aanvankelijk niets abnormaals, maar al snel begint hij ongewone activiteit op het netwerk op te merken. Bestanden zijn niet toegankelijk en sommige systemen lijken traag te werken. Paniek begint toe te slaan wanneer Paul beseft dat hij slachtoffer is geworden van een ransomware-aanval. Hij ontvangt een melding op zijn computerscherm met instructies om een bepaald bedrag in bitcoin te betalen om de versleutelde bestanden vrij te geven.

Herstelpogingen

Het adviesbureau heeft geen solide back-upstrategie en de meeste van zijn recente gegevens zijn nu ontoegankelijk. Hij heeft ook geen duidelijk plan voor calamiteiten en geen ervaring met het omgaan met cyberaanvallen. Paul besluit toch om contact op te nemen met een cyberbeveiligingsbedrijf en de autoriteiten in te schakelen. Maar terwijl ze proberen de situatie onder controle te krijgen, realiseren ze zich dat ze niet in staat zijn om aan de schade te herstellen die de cybercriminelen hebben toegebracht aan de systemen.

Reputatieschade

Tijdens de dagen die volgen, worden klanten ongeduldig en bezorgd omdat het adviesbureau niet in staat is om hun financiële rapporten en adviezen te verstrekken. Het nieuws verspreidt zich snel in de industrie en het vertrouwen van klanten begint af te brokkelen. Omdat het adviesbureau voornamelijk afhankelijk is van het vertrouwen en de reputatie, lijdt dit tot het verlies van verschillende belangrijke klanten.

Faillissement

Ondanks de inspanningen van het cyberbeveiligingsbedrijf en de autoriteiten, lukt het niet om de versleutelde bestanden te herstellen. Het adviesbureau is gedwongen om te vechten tegen een neerwaartse spiraal van financiële verliezen, reputatieschade en verloren klanten. Ze kunnen niet langer aan hun verplichtingen voldoen, en de kosten van het herstellen van de aanval en het herwinnen van het vertrouwen zijn te hoog.

Uiteindelijk, na maanden van worstelen en tegenvallende inkomsten, ziet Paul zich gedwongen om het adviesbureau te sluiten. Het bedrijf dat hij met zoveel passie heeft opgebouwd, wordt gedwongen tot faillissement als gevolg van de verwoestende gevolgen van de ransomware-aanval.

Hoe had dit voorkomen kunnen worden:

Dit voorbeeld illustreert hoe een ransomware-aanval, vooral bij een klein bedrijf zonder adequate beveiligingsmaatregelen en calamiteitenplan, kan leiden tot een neerwaartse spiraal die uiteindelijk resulteert in het faillissement van het bedrijf. Het onderstreept het belang van proactieve beveiligingsmaatregelen, bewustzijnstraining en het hebben van een solide back-up- en calamiteitenplan om dergelijke rampzalige gevolgen te voorkomen.

Voor Paul als zzp’er hadden de volgende basismaatregelen kunnen voorkomen dat deze aanval zo’n enorme impact had:

• Een offline back-up: Ransomware zoekt ook naar back-ups dus het is belangrijk om een back-up te maken die niet constant verbonden is met je computer of netwerk. Dit kan al zo simpel zijn als het wekelijks back-uppen van je zakelijke mappen op een harde schijf die je hierna in de kluis doet.
• Calamiteitenplan: Ook voor kleine bedrijven en dus ook zzp’er is het belangrijk om te weten wat je moet doen als je wel geraakt wordt door een cyberaanval. Een bellijst had Paul kunnen helpen bij het tijdig inschakelen van de juiste hulp organisaties. Het hebben van een calamiteitenplan, beginnend bij een bellijst, kan voor rust en duidelijkheid zorgen tijdens stressvolle situaties.
• Bewustzijnstraining: Paul had mogelijk de mail niet geopend en het bestand gedownload als hij wist wat de mogelijke gevaren zijn hiervan. Door maandelijks de kennis over phishing en cybersecurity kort te trainen kan je veel van dit soort aanvallen herkennen. Dit kan als zo simpel als een korte quiz waarin je leert welke kenmerken vaak voorkomen in phishing e-mails en hoe je deze kan herkennen.
• Uitschakelen van macro’s: Een macro is een functie in een tekstverwerker als Adobe Acrobat PDF, Microsoft Word en Excel. Een aanvaller kan deze functie misbruiken om code uit te voeren als je bijvoorbeeld een malafide bestand opent. Het uitschakelen van deze functie maakt het een stuk lastiger voor cybercriminelen om via deze manier aan te vallen.